colors

colors

colors

colors

PRECARE

het project

   

Het project PRECARE heeft als doel tijdelijk onbezette gebouwen ter beschikking te stellen als werkruimte voor stedelijke initiatieven uit het “informele" circuit. Doorheen deze ter beschikkingstelling willen we de laboratoriumdimensie van de stad vrijwaren en aanmoedigen


Context en doelstellingen van het project PRECARE

Het project PRECARE wil het ontstaan van nieuwe stedelijke initiatieven steunen door het tijdelijk ter beschikking stellen van ruimten die geschikt zijn voor het ontwikkelen van hun eerste activiteiten. Vacante ruimten of gebouwen zonder bestemming staan symbool voor verwaarlozing van de stad. Deze ruimten worden als ongeschikt beschouwd voor de klassieke vastgoedmarkt omwille van de slechte staat waarin ze verkeren, hun weinig strategische locatie, de korte periode van hun beschikbaarheid of onzekerheid over hun bestemming. Paradoxaal genoeg vormen deze gebouwen potentiële ruimten voor initiatieven die bereid zijn om soepele bezettingsvoorwaarden te accepteren.
Om een voedingsbodem te hebben voor beginnende culturele initiatieven en andere jonge organisaties in een stad, is er ruimte nodig. Binnen die “stedelijke beweging” wordt er vaak geëxperimenteerd met organisatievormen en types van activiteiten, hetgeen dan weer een belangrijke voedingsbodem is voor de stad en de maatschappij. Het tijdelijk ter beschikking stellen van een ruimte geeft de mogelijkheid deze experimentele – en voor de stad vitale - dimensie te ondersteunen en het hoofd te kunnen bieden aan de steeds hogere financiële druk van de vastgoedmarkt in Brussel.
De uitdaging voor PRECARE is om publieke en private eigenaars aan te moedigen om hun onbezet gebouw tijdelijk te laten gebruiken. Bovendien willen we ze bewust maken van het feit dat een eigendom, zelfs al staat die gedurende een zeer korte periode leeg, kan dienen om een project te realiseren, een voorstelling te onthalen, een onderzoek op te starten of een ontmoetingsplaats te zijn.
Dit project, dat begon in 1999, vindt tegenwoordig weerklank in verschillende gelijkaardige initiatieven in Europa (zie voorbeelden van tijdelijk gebruik). Deze projecten vinden elkaar terug in hun wil om een beter beheer en een betere verdeling van beschikbare ruimten in de stad te ontwikkelen.
Een ander streefdoel is om de opgedane ervaring te verspreiden onder de vorm van praktische werkinstrumenten (tools), zodat andere projecten gerealiseerd kunnen worden zonder een beroep te moeten doen op PRECARE.
Eens er een akkoord is bereikt en een overeenkomst opgesteld tussen de eigenaar en de beginnende organisatie, speelt PRECARE via de vzw City Mine(d) een intermediaire en ondersteunende rol, zowel wat betreft het collectieve beheer van het gebouw als voor het vormgeven van het project.

 

PRECARE is een project van de vzw City Mine(d)

City Mine(d) vzw werd opgericht in 1997. Het is een productiehuis met als oorspronkelijk doel het ondersteunen, initiëren en aanmoedigen van creatieve projecten in de publieke ruimte, doorgaans met socio-culturele inslag. Daarnaast is City Mine(d) ook een steunpunt: individuen, collectieven en (vaak kleinschalige) initiatieven kunnen een beroep doen op City Mine(d) om hun projecten te realiseren of worden bijgestaan in hun zoektocht naar contacten, voordelige huurtarieven, opstellen van dossiers, noem maar op: alles wat komt kijken bij het prospecteren en het realiseren van een project. De structuur van City Mine(d) is flexibel en haar interventies tijdelijk. De vzw ontvangt steun van de Vlaamse Gemeenschap via het Stedenfonds. Projectsubsidies kunnen komen van beide gemeenschappen, het Gewest of de gemeenten. Voor het jaar 2004-2005 is het project PRECARE naast het Stedenfonds gesubsidieerd door het Ministerie voor Grootstedenbeleid.

Meer informatie is te vinden op de site www.citymined.org. (een nieuwe site, meer aangepast aan de evolutie van het project is op dit moment in opbouw).

 

Geschiedenis van het project PRECARE

Het project PRECARE bestaat sinds 1999. In het begin bood het zeer gerichte steun aan jonge collectieven bij het in gebruik nemen van een welbepaald gebouw. Deze hulp bestond met name uit het onderhandelen met de eigenaar en de ondersteuning bij de financiële en materiële conformering van het gebouw.

Voorbeelden:
PRECARE hielp Cinema Nova in haar onderhandelingen met de KBC, toenmalige eigenaar van het gebouw, om tot een gebruiksovereenkomst te komen waarin beide partijen zich konden vinden.
PRECARE hielp de vzw Krul met het project Bains:Connective in de voormalige zwembaden van Vorst om de renovatiewerken te realiseren.
Ook Projection Caliban genoot van een dergelijke ondersteuning, waardoor het mogelijk werd gedurende drie jaar een creatie- en vomingsproject te ontwikkelen op de site van de Veeartsenijschool in Anderlecht.

In een tweede fase (2003-2004) is de aanpak meer gesystematiseerd. PRECARE richt zich dan, gezien het nijpende gebrek aan betaalbare ruimten in Brussel, op prospectie en het leggen van contacten. PRECARE ontmoette diverse eigenaars (publiek en privé) in het Brusselse Gewest opdat het project op grotere schaal kon worden ontwikkeld en om het aantal partnerships te doen groeien.

Begin 2004 zijn de onderhandelingen voor het gebruik van drie nieuwe en vrij aanzienlijke gebouwen afgerond (zie projecten). Het gaat om een oude drukkerij van +- 600m², eigendom van de Gemeente Jette, een ééngezinswoning van de Grondregie van het Brussels Gewest en een grote garage van +- 2000 m² van de GOMB ( Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest).

In 2005 gaat PRECARE enerzijds verder met haar prospectie en met het realiseren van nieuwe bezettingen. Een mogelijkheid tot structurele samenwerking met het OCMW van Brussel ligt momenteel ter studie. Anderzijds wordt er gewerkt, op basis van de huidige acties en bezettingen, aan de optimalisatie van de werkinstrumenten, de communicatie (opbouw van deze website met database voor aanvragen en aanbiedingen van ruimten) en de theoretische achtergrond. De belangrijkste reden daarvoor is de wil om onze praktijkkennis te delen. Het doorgeven van de opgedane ervaring kan een stimulans zijn voor het oprichten van soortgelijke autonome initiatieven.

 

Voor wie is PRECARE bedoeld?

PRECARE steunt niet-commerciële projecten van organisaties of individuen, actief in een sociale, culturele, stedelijke, milieuactivistische ...context en die hun eerste passen zetten als initiatief-in-wording en/of die systematisch het experiment opzoeken. De selectie gebeurt vooral op basis van de motivatie van de toekomstige gebruikers en hun bereidheid het charter te onderschrijven waarin de door PRECARE verdedigde werkwijze wordt omschreven (zie Charter. Daarin gaat het in essentie om: het aanvaarden van een in de tijd afgebakende bezetting en de actieve betrokkenheid bij het uitwerken en toepassen van een vorm van collectief beheer van het gebouw.

Aan de andere kant sensibiliseert PRECARE eigenaars van tijdelijk leegstaande gebouwen en moedigt ze aan deze ter beschikking te stellen van bovenstaande initiatieven. Dat is een manier om de schrijnende leegstand (en de verspilling van grote sommen geld voor beveiliging en afbakening van de lege panden) om te buigen tot bron van opportuniteiten, waarin nieuwe projecten kunnen ontstaan en wortel schieten.

 

Welke rol speelt PRECARE precies?

Prospectie

In 2003, tijdens de ‘tweede fase’ van het project, bestond de activiteit van PRECARE grotendeels uit het sensibiliseren en informeren van diverse publieke en private eigenaars in het Brusselse Gewest over de doelstellingen en methodiek. Er werd een voorstellingsfolder gemaakt en er vonden verscheidene ontmoetingen plaats met allerhande eigenaars: o.a. de Gemeenten, het OCMW, de Grondregie van het Brussels Hoofdstedelijke Gewest, de GOMB, de NMBS, ...evenals met privé-eigenaars en vastgoedondernemingen. Deze ontmoetingen stelden ons in staat om het project stap voor stap op punt te stellen.
Deze rol wordt voortdurend bijgewerkt.

Dienstverlening en advies

PRECARE speelt een bemiddelende rol tussen verenigingen en eigenaars die willen meewerken met het project. PRECARE staat in voor een evenwichtige relatie tussen beiden partijen door advies te geven in de uitwerking van een contract van tijdelijke bezetting, door oplossingen voor te stellen voor verzekeringen (roerende en onroerende goederen), door raad te geven over het openen van de tellers of over andere te voorziene arrangementen om conform te zijn met de voorschriften.

Via City Mine(d) kan PRECARE ook advies geven aan jonge organisaties over systemen voor beheer van een gebouw en over de uitbouw van een project.

Al deze diensten zijn terug te vinden in de “Gids voor de tijdelijke bezetting van een ruimte” met allerlei raadgevingen (op basis van de ervaringen van PRECARE) en een beschrijving van de te nemen stappen om een tijdelijke bezetting zo goed mogelijk te laten verlopen..

Studiewerk

Gezien het thema van tijdelijke (“precaire”) bezetting ondertussen zijn pertinentie heeft bewezen, willen wij de theoretische basis van het project verder uitwerken door uitwisselingen met gelijkaardige initiatieven in Europa te organiseren.

Eind juni 2005 wordt een ontmoeting georganiseerd in Brussel. Het is daarbij de bedoeling een presentatie te geven van verschillende in Europa toegepaste methodes en een evaluatie van hun voor- en nadelen, de notie ‘tijdelijke bezetting’ op een diepgravende manier te analyseren, de positieve aspecten ervan te formuleren en de limieten bloot te leggen, en uiteindelijk ook een werknamiddag te organiseren voor de ontwikkeling van praktische tools die het tijdelijk gebruiken en beheren van een gebouw zouden moeten vergemakkelijken.

Verder werkt PRECARE ook mee aan wetenschappelijk onderzoek rond dit thema door de opgedane terreinkennis ter beschikking te stellen (onder andere voor een laatstejaarsverhandeling over ‘tijdelijke bezetting’ door een architectuurstudente van La Cambre) en wordt haar methodologie ook uiteengezet bij allerlei conferenties, opgezet door zelfstandige organisaties of door overheidsinstanties (vb symposium rond atelierbeleid, georganiseerd door het NICC // de informatievoormiddagen van InterEnvironnement Bruxelles over de strijd tegen de stadskankers in het Brussels Gewest // Uiteenzetting over de methodes van Precare voor het Departement voor Hedendaagse Cultuur van Catalonië // ontmoetingen over projecten die een alternatief bieden voor de klassieke marktsystemen, georganiseerd door Syndicats d’Initiatives in Bordeaux).

Enkele interessante sites:

www.urbancatalyst.de
Europese studie met reflectieteksten en praktische tips

www.templace.com
informatie over verschillende aspecten van de tijdelijke bezetting van gebouwen (reflectieteksten, praktische tips, uitwisselingsaanbod- en vraag)

www.vrijeruimte.nl

Netwerking

Op langere termijn is het doel om, met behulp van City Mine(d), het beweeglijke netwerk dat is gevormd door deze verschillende bezettingsprojecten in de stad zichtbaar te maken. Dit kan dankzij transversale samenwerkingsverbanden, door het maken van cartografieën of het opzetten van gemeenschappelijke evenementen als festivals, tentoonstellingen, enz.... Natuurlijk hopen we vooral dat bepaalde projecten kunnen blijven voortbestaan, wat zowel de vereniging zelf als de eigenaars en de stad in het algemeen ten goede zou komen.